ગિલાન-બેરે સિન્ડ્રોમ એ એક તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં નર્વસ સિસ્ટમની ગંભીર નિષ્ક્રિયતા અને ચેતાઓની નબળાઇનો સમાવેશ થાય છે, પરિણામે નિષ્ક્રિયતા આવે છે અને સ્નાયુબદ્ધ લકવો થાય છે, જે શ્વસન નિષ્ફળતા તરફ દોરી જાય છે. જ્યારે ગુઇલન-બેરે સિન્ડ્રોમનું કારણ જાણી શકાયું નથી, તે સામાન્ય રીતે ફેફસાં અથવા જઠરાંત્રિય પ્રણાલીના ચેપ પછી પરિણમે છે તે જાણીતું છે. આ સ્થિતિના આધુનિક સંચાલનમાં સહાયક સારવાર, પ્લાઝમાફેરેસીસ અને ઇન્ટ્રાવેનસ ઇમ્યુનોગ્લોબિનનો સમાવેશ થાય છે.
ગિલાન-બેરે સિન્ડ્રોમ માટે આયુર્વેદિક હર્બલ સારવારનો હેતુ રોગપ્રતિકારક તંત્રની નિષ્ક્રિયતા, નર્વસ સિસ્ટમને નુકસાનની સારવાર અને આ સ્થિતિની ગૂંચવણોની સારવાર કરવાનો છે. શ્વસન લકવો એ એક ગંભીર સ્થિતિ છે જેને તાત્કાલિક સારવાર અને સઘન સંભાળમાં હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવાની જરૂર પડે છે. આયુર્વેદિક હર્બલ દવાઓ કે જેમાં સારી ઇમ્યુનોમોડ્યુલેટરી ક્રિયા હોય છે તેનો ઉપયોગ અસરગ્રસ્ત વ્યક્તિમાં રોગપ્રતિકારક તંત્રની ગંભીર નિષ્ક્રિયતાની સારવાર માટે ઉચ્ચ ડોઝમાં થાય છે. હર્બલ દવાઓ કે જે નર્વસ સિસ્ટમ પર કાર્ય કરે છે અને જે ચેતાને થયેલા નુકસાનને સુધારવામાં મદદ કરે છે તેનો ઉપયોગ પણ અસરગ્રસ્ત વ્યક્તિના વહેલા સ્વસ્થ થવા માટે ઉચ્ચ માત્રામાં કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, શ્વસન માર્ગ અથવા જઠરાંત્રિય માર્ગના ચેપની સારવાર માટે દવાઓ પણ આપવામાં આવે છે જેથી સ્થિતિના મૂળ કારણની સારવાર થાય. આયુર્વેદિક હર્બલ દવાઓ પણ બળતરા પ્રક્રિયાને ઘટાડવા માટે આપવામાં આવે છે જે ગુઇલન-બેરે સિન્ડ્રોમનું મુખ્ય કારણ છે.
જ્યારે આ સ્થિતિની સારવાર માટે મૌખિક દવાઓ જરૂરી છે, ત્યારે આ સ્થિતિની સારવારમાં દવાયુક્ત તેલ અને ગરમ ફોમન્ટેશનના સ્થાનિક ઉપયોગના સ્વરૂપમાં સહાયક સારવારનો પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે. આના પરિણામે નબળાઈ અને નિષ્ક્રિયતામાંથી વહેલા પુનઃપ્રાપ્તિ થાય છે, જે આ સ્થિતિની લાક્ષણિકતા છે. ગુઈલન-બેરે સિન્ડ્રોમથી અસરગ્રસ્ત મોટાભાગના લોકોને આ સ્થિતિમાંથી સંપૂર્ણ પુનઃપ્રાપ્તિ મેળવવા માટે લગભગ ચારથી છ મહિના સુધી આયુર્વેદિક હર્બલ સારવારની જરૂર હોય છે. રોગપ્રતિકારક તંત્રની ગંભીર નિષ્ક્રિયતા ધરાવતી વ્યક્તિઓને લાંબી સારવારની જરૂર પડી શકે છે.
આયુર્વેદિક હર્બલ ટ્રીટમેન્ટનો આ રીતે ગિલાન-બેરે સિન્ડ્રોમના સંચાલન અને સારવારમાં વિવેકપૂર્ણ ઉપયોગ કરી શકાય છે.
લેખક, ડૉ. એ.એ. મુંડેવાડી, www.ayurvedaphysician.com અને www.mundewadiayurvedicclinic.com પર ઑનલાઇન આયુર્વેદિક સલાહકાર તરીકે ઉપલબ્ધ છે.