બ્રોન્કાઇક્ટેસિસ એ એક તબીબી સ્થિતિ છે જેમાં ફેફસામાં પ્રોક્સિમલ અને મધ્યમ કદના વાયુમાર્ગોના અસામાન્ય વિસ્તરણનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં, આ સ્થિતિનું નિદાન કરવા માટે છાતીના ઉચ્ચ રીઝોલ્યુશન સીટી (HRCT) સ્કેન એ પસંદગીની તપાસ છે. ક્ષતિગ્રસ્ત શ્વાસનળી સામાન્ય રીતે સામાન્ય ફેફસાંની શ્વાસનળી કરતાં દોઢ ગણી વધુ વિસ્તરેલી હોય છે અને તે નળાકાર, સિસ્ટિક અથવા વેરિસોઝ જેવા વિવિધ આકારોમાં દેખાય છે. આ એક દીર્ઘકાલીન અને અવરોધક ફેફસાનો રોગ છે જેમાં શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ગંભીર ઉધરસ અને હિમોપ્ટીસીસનો સમાવેશ થાય છે. આ તબીબી સ્થિતિ સાથે ગંભીર તકલીફ નોંધપાત્ર રોગિષ્ઠતા અને મૃત્યુદરનું કારણ બની શકે છે. બ્રોન્કાઇક્ટેસિસના સામાન્ય કારણોમાં વારંવાર ફેફસાના ચેપ, ચેપની અપૂર્ણ સારવાર, શ્વાસનળીની અવરોધ, વારસાગત ફેફસાની વિકૃતિઓ અને કેટલાક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગોનો સમાવેશ થાય છે.
આ સ્થિતિના આધુનિક સંચાલનમાં એન્ટિબાયોટિક્સ, ચેસ્ટ ફિઝિયોથેરાપી, સ્ટેરોઇડ્સ, બ્રોન્કોડિલેટર અને આહાર પૂરવણીઓનો સમાવેશ થાય છે. અમુક પસંદગીના દર્દીઓ માટે ઓક્સિજનની જરૂર પડી શકે છે, જ્યારે ગંભીર અને તીવ્ર તીવ્રતા માટે હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાની સલાહ આપવામાં આવી શકે છે. કેટલાક ચોક્કસ પ્રકારના બ્રોન્કાઇક્ટેસિસને સર્જિકલ સારવારની જરૂર પડી શકે છે. એન્ટિબાયોટિક્સ સામાન્ય રીતે લગભગ 7-10 દિવસ માટે સૂચવવામાં આવે છે. એન્ટિબાયોટિક્સના આક્રમક ઉપયોગથી આ સ્થિતિના મૃત્યુદરમાં એન્ટિબાયોટિક પહેલાના યુગ કરતાં લગભગ ત્રીજા ભાગનો ઘટાડો થયો છે. મોટાભાગના દર્દીઓ કે જેઓ સારવારના નિયમોનું પાલન કરે છે, નિવારક દવાઓની વ્યૂહરચનાઓનો અભ્યાસ કરે છે અને તેમના ચિકિત્સકો સાથે નિયમિતપણે અનુસરે છે, તેઓ લાંબા ગાળે ખૂબ સારું કરે છે.
આધુનિક દવાઓ આ રીતે તીવ્ર ચેપ, ગંભીર અને તીવ્ર તીવ્રતા અને લાંબા ગાળાના સંચાલનને નિયંત્રિત કરવા માટે ઉપયોગી છે જેથી બગાડ અટકાવી શકાય. જો કે, તેઓ શ્વાસનળીના વાયુમાર્ગને પહેલાથી થયેલા નુકસાનને ઉલટાવી શકતા નથી, ન તો તેઓ પોતાના દ્વારા ચેપ અટકાવી શકે છે. આ પરિસ્થિતિઓમાં આયુર્વેદિક હર્બલ દવાઓ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. હર્બલ અને હર્બોમિનરલ દવાઓનો ઉપયોગ શ્વસન માર્ગમાં થતી બળતરાને સીધી રીતે ઘટાડવા અને ફેફસામાં મ્યુકોસલ લાઇનિંગને મજબૂત કરવા માટે થઈ શકે છે. આ ફેફસાંમાં વધુ પડતા લાળના સંચયને રોકવામાં મદદ કરે છે, જે ચેપ માટે સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે. પ્રેરિત એમેસિસ (વામન થેરાપી) જેવી પંચકર્મ સારવાર પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ પસંદગીના થોડા દર્દીઓમાં ઉપચારાત્મક ધોરણે તેમજ નિવારક ધોરણે કરી શકાય છે જેથી કરીને દરરોજ લાળની કફ અને ચેપની આવર્તન ઘટાડવામાં આવે.
આનાથી બ્રોન્કાઇક્ટેસિસની મધ્યમથી ગંભીર ડિગ્રી ધરાવતા દર્દીઓના જીવનની ગુણવત્તા સુધારવામાં મદદ મળી શકે છે. રેકોર્ડ પર એવા ઘણા દર્દીઓ છે જેમને એન્ટિબાયોટિક્સ સાથે સતત લાંબા ગાળાની સારવાર અથવા તો આંશિક ફેફસાના રિસેક્શન સર્જરીની સલાહ આપવામાં આવી હતી, જેથી તીવ્રતાની તીવ્રતા અને આવર્તન ઘટાડવાના પ્રયાસમાં. આવા દર્દીઓમાં એન્ટિબાયોટિક્સની લાંબા ગાળાની જરૂરિયાત વિના આયુર્વેદિક સારવારથી અથવા તો વધુ સખત સર્જિકલ સારવારથી નોંધપાત્ર સુધારો થયો છે.
Comentários